ENVER PAŞA 1882 – 1922 HAYATI FOTOĞRAFLARI
ENVER PAŞA ( 1882- 1922 )
İsmail Enver Paşa 1882 yılında İstanbul Divanyolu’nda dünyaya gelmiştir. ( Doğum Tarihi bazı kaynaklara göre tartışma konudusur) Babası Malta Sürgünlerinden İnşaat teknisyeni Sürre emini Hacı Ahmet Paşa, Annesi ise Kırım Tatarlarından Ayşe Dilara Hanımdır. Enver Paşa’nın baba tarafından soyu Tosk Arnavut’lara veya Gagavuz Türkleri’ne dayanmaktadır. İsmail Enver Paşa 5 kardeşin en büyüğüdür. Enver Paşa Farsça, Rusça, Almanca ve Fransızca olmak üzere 4 yabancı dil bilmekteydi
Enver Paşa; 1894’te Manastır Askeri Rüştiyesi’ni, 1899’da da Mekteb-i Harbiye’yi bitirdi. 1902’de Erkân-ı Harbiye (Kurmay) Mektebinden kurmay yüzbaşı rütbesiyle çıkarak merkezi Selanik’te olan 3. Ordu’ya atandı. Makedonya’da Balkan komitacılarına karşı düzenlenen askeri harekâtlara katıldı. 1904’te kolağası (önyüzbaşı) ve 1906’da binbaşı oldu. Bu sırada Selanik’teki gizli Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’ne girdi ve bu örgütün İttihat ve Terakkiye katılmasında önemli rol oynadı. Aynı dönemde Talât Bey (Paşa) ile tanıştı. 1908’de, Reval’de (bugün Tallinn, Estonya) buluşan İngiltere kralı VII. Edward ile Rus çan II. Nikolay’ın Makedonya sorunuyla da ilgili karar alması, Rumeli’nin paylaşılacağı ve padişahın buna sessiz kalacağı biçiminde yorumlandı.
Bunun üzerine harekete geçen İttihatçılar, Selanik’te hükümet konağını basarak kendilerine muhalif olan merkez komutanı Albay Nâzım Bey’i öldürdüler. Baskını düzenlediği ileri sürüldüğü için Tikveş’e giden Enver Bey, arkadaşı Yüzbaşı Resneli Niyazi ile birlikte, padişaha baskı yaparak meşrutiyetin ilanını sağlamak amacıyla dağa çıktı. Ardından Makedonya’da Köprülü kasabasını işgal ederek 23 Temmuz 1908’de meşrutiyetin ilan edildiğini açıkladı. Ayaklanmanın yaygınlaşmasından korkan II. Abdülhamid de aynı gün Kanun-ı Esasi’yi yeniden yürürlüğe koydu; ertesi gün II. Meşrutiyet ilan edildi. Geniş yankılar uyandıran bu olayın ardından İstanbul’a giden ve “hürriyet kahramanı” olarak karşılanan Enver Bey, 1909’un başlarında Berlin askeri ataşeliğine atandı.
ENVER PAŞANIN BABASI İNŞAAT TEKNİSYENİ HACI AHMET PAŞA VE ANNESİ AYŞE DİLARA HANIM
31 Mart Olayı’nın patlak vermesi (13 Nisan 1909) üzerine İstanbul’a hareket eden Mahmud Şevket Paşa komutasındaki Hareket Ordusu’na katıldı. Hareket Ordusu’nun ayaklanmayı bastırmasından ve II. Abdülhamid’in ayaklanmayla ilişkisi olduğu gerekçesiyle tahttan indirilmesinden sonra, İstanbul’da kalarak İttihat ve Terakki’nin ordu içinde güçlenmesi için çalıştı. 1911’de İtalyanlar Libya’ya saldırınca, Bingazi mutasarrıfı ve cephe komutanı olarak görevlendirildi. Trablusgarp Savaşı’nda (1911-12) İtalyanlara karşı yaptığı başarılı savunma nedeniyle rütbesi kaymakamlığa (yarbay) yükseltildi.
ENVER PAŞA – BABALARI HACI AHMET PAŞA VE KARDEŞİ NURİ PAŞA ( Killigil )
1912 ortalarında, Trablusgarp’ta uğranan sürekli kayıplar ve içerdeki baskı politikası nedeniyle İttihatçıların karşısında geniş bir muhalefet cephesi oluştu. Bu cepheye önderlik eden ve kendilerine “Halaskâr Zabitan” (Kurtarıcı Subaylar) adını veren grup, bir muhtırayla meclisin dağıtılması, İttihatçı olmayan yeni bir hükümetin kurulması için harekete geçti. İttihat ve Terakki bir süre için iktidarı kaybetti. Bu iç çekişmelere son vermek için Gazi Ahmed Muhtar Paşa başkanlığında “Büyük Kabine” kuruldu.
Aynı dönemde, başarılı bir komutan olarak Bingazi’den dönen Enver Bey, I. Balkan Savaşı’nda uğranan yenilginin ardından düşmanın Çatalca’da durdurulmasında etkili oldu. 23 Ocak 1913’te, İttihat ve Terakki’ nin yeniden güçlenmesini sağlayan Bâbıâli Baskım’na öncülük etti. Baskın sonrasında İttihat ve Terakki’nin desteğiyle Mahmud Şevket Paşa sadrazamlığa getirildi.
ENVER PAŞA VE MEHMET REŞAT
II. Balkan Savaşı’nda Osmanlı ordusuna Enver Bey komuta etti. Gösterdiği kararlı tutum nedeniyle, Edirne’nin 22 Temmuz 1913’te Bulgarlardan geri alınmasındaki başarı ona mal edildi. Bu sayede, kısa sürede miralay (albay) ve mirliva (tuğgeneral) oldu. Ocak 1914’te harbiye nazırlığına ve erkân-ı harbiye-i umumiye reisliğine (genelkurmay başkanlığı) getirildi. Bu tarihten 1918’e değin Osmanlı Devleti, Enver, Talât, ve Cemal paşalardan oluşan “Üç Paşalar lktidarı”yla yönetildi.
ENVER PAŞA VE EŞİ NACİYE SULTAN
Enver Paşa, 1914’te Sultan V. Mehmed’in (Reşad) yeğeni Naciye Sultan ile evlendi. Harbiye nazırı olarak orduda yeni düzenlemelere girişti. Bazı yaşlı ve alaylı subayları ordudan uzaklaştırırken, bazılarının rütbelerini indirdi. Başkumandan vekilliğine de getirilen Enver Paşa 2 Ağustos 1914’te, Rusya’ya karşı Almanya ile bir ortak savunma antlaşması imzaladı.
ENVER PAŞA VE KIZI MAHPEYKER
Osmanlı Devleti’ nin Kasım 1914’te İttifak Devletleri’nin yanında I. Dünya Savaşı’na girmesinden sonra Osmanlı ordusu içinde hizmet veren Alman subaylarla yakın bir işbirliği kurdu. Enver Paşa’nın askeri planları, Osmanlı Türkleri ile Orta Asya’daki Türkleri birleştirmeyi amaçlayan “Turancı” yaklaşımları da içeriyordu.Bu planın bir parçası olan Sarıkamış Harekâtı, Aralık 1914’te, 3. Ordu’nun önemli bir bölümünün kaybedilmesine neden olan büyük bir felaketle sonuçlandı.
ENVER PAŞANIN EŞİ NACİYE SULTAN
I. Dünya Savaşı bütün hızıyla sürerken Enver Paşa, 1915’te ferik (korgeneral), 1917’de birinci ferik (orgeneral) oldu. 1917 Devrimi’nin ardından Rusların savaştan çekilmesi üzerine 1918’de Bakû işgal edildi. Ama bu son girişim de başarısızlığa uğradı ve Filistin, Suriye, Irak ve Trakya’da çözülmeler birbirini izledi. Talât Paşa kabinesi iktidardan çekildi.
ENVER PAŞA VE BABASI HACI AHMET PAŞA TRABLUSGARP
Mondros Mütarekesi’nin (30 Ekim 1918) imzalanmasından sonra, 1-2 Kasım 1918 gecesi öbür İttihat ve Terakki önderleri ile birlikte bir Alman gemisine binerek yurtdışına kaçan Enver Paşa, önce Odessa’ya, oradan da Berlin’e gitti. Kaçışının ardından İstanbul’da Divan-ı Harb kararı ile rütbeleri alındı, kalebentliğe ve “medeni haklardan mahrumiyete” mahkûm edildi.
ENVER PAŞA VE MUSTAFA KEMAL PAŞA TRABLUSGARP
Enver Paşa, 1920’de Berlin’de Bolşevik önder Kari Radek’le görüştü ve Moskova’ya gitti. Anadolu’da Mustafa Kemal’in kurduğu rejimi Sovyet yardımıyla devirme planı, Moskova tarafından desteklenmedi. Aynı yıl Bakü’de toplanan Doğu Halkları Kurultayı’na katıldı ve burada yaptığı konuşmada emperyalistlere ağır eleştiriler yöneltti.
ENVER PAŞA VE NİYAZİ BEY
Moskova’da dokuz ay kalan Enver Paşa, Talât Paşa’nın öldürülmesi üzerine 1921’de Berlin’e gitti. Burada İslam İhtilal Cemiyetleri İttihadı Kongresi’ni topladı ve bu kongrede “emperyalizme karşı mücadele kararını çıkarttı.
Yazısı (Enveriye yazısı), kalpağı (Enveriye kalpak), bıyığı (Enveriye bıyık) Osmanlı aydın ve asker çevrelerinde uzun süre moda olan Enver Paşa Almanlarca Enverland diye anılmaya başlanan imparatorluğun yazgısını beş yıl (1913-1918) elinde tuttu. Kimilerince Osmanlı devletini Birinci Dünya Savaşı’na sokarak parçalanmasına yol açtığı gerekçesiyle suçlanırken, kimilerince de bir yurtsever ve hiçbir engelden yılmayan gözü pek bir asker olarak yüceltilir.
ENVER PAŞA’IN ÇOK İDDİALİ İMZASI
KAÇMA ERMENİ SADECE YORGUN ÖLECEKSİN – AZERBAYCAN
ENVER PAŞA VE ÇOK SEVDİĞİ ATI DERVİŞ
ENVER PAŞA’NIN KENDİ BULUŞU OLAN İMLA İLE BASTIRDIĞI ORDU SALNAMESİ
ENVER PAŞA’YI BELKİDE BU HALİYLE HİÇ GÖRMEDİNİZ
Önceleri Türkiye Halk Şûraları Fırkası’nı destekleyen Sovyet Rusya, bağımsız bir Türkistan kurma çabaları nedeniyle Enver Paşa’ya yardımı kesti. Batum’da II. İslam Konferansının toplanmasını sağlayan Enver Paşa, 1921 sonlarında Türkistan’a geçti ve Buhara’da Sovyet rejimine karşı daha önce ayaklanan Basmacı çetelerini yeniden örgütleyerek Buhara ve Fergana’da bağımsızlık savaşı başlattı. Sovyet birliklerini yenerek denetimi eline alan Enver Paşa, 1922 başlarında Moskova’ya bir nota göndererek hükümetinin tanınmasını istedi. Bunun üzerine harekete geçen Kızıl Ordu birlikleri, kısa bir süre içinde Horasan, Buhara ve Türkistan’ı işgal etti. Enver Paşa Kızıl Ordu birlikleriyle çarpışırken Türkistan’da Belcivan (Belh-i Cevan) yakınlarında öldü ve Çegan Tepesi eteğine gömüldü.
ENVER PAŞA’NIN ŞEHADET TUTANAĞI
“İdeallerinizi gerçekleştiremiyorsanız, başaramazsam öleceğimi biliyorum hiç olmazsa ölümümle Batı Türklüğü ile Doğu Türklüğü arasında manevi bir bağ olurum” dediği üzere gerçekten Enver Paşa Turan yolunda şehit olarak Batı ile Türkistan (Asya) Türklüğü arasında muhkem ama bir o kadar da narin ve nezih bir bağ olmuştur.
ENVER PAŞA’YI ÖLDÜREN RUS BİRLİĞİ KOMUTANI MELKUMOV
Enver Paşa’nın üzerinden çıkan,“İslam Orduları Başkomutanı, Halife’nin damadı ve Hazreti Muhammed’in Vekili” yazılı büyük bir gümüş mühür, Melkumov’a armağan olarak verildi, kişisel Kur’anı ve tezhipli hilatı yörenin resmi makamlarına teslim edildi. Melkumov’a gelince, Kızıl Ordu’dan 1937’de emekliye ayrıldı ve 1960’da Türkistanlılar adlı bir kitapta anılarını yayınladı, iki yıl sonra da öldü.
Enver Paşa’nın naaşı 1996’da İstanbul’a getirilerek Abide-i Hürriyet Meydanı’na, Hürriyet Anıtı’nın hemen yanına defnedilmiştir.
ENVER PAŞA DEVLET TÖRENİ İLE TÜRKİYE’DE TOPRAĞA VERİLDİ 4 AĞUSTOS 1996
ENVER PAŞA’NIN ANIT MEZARI
HAKKINDA YAZILANLAR
1.Enver Paşa
Cilt: 2 1908-1914
Makedonya’dan Ortaasya’ya
Şevket Süreyya Aydemir
Remzi Kitabevi / Tarih Anı İnceleme Dizisi
2.Enver Paşa’nın Özel Mektupları
Arı İnan
İmge Kitabevi Yayınları
3.Kendi Mektuplarında Enver Paşa
Şükrü Hanioğlu
Der Yayınları / Araştırma Dizisi
4.İstiklal Harbimizde Enver Paşa ve İttihat Terakki Erkanı
Kazım Karabekir
Tekin Yayınevi
5.Şehitler Ölmez
4 Ağustos 1922: Enver Paşanın Şahadeti
Yeni Avrasya Ağustos 2001
6.İstiklal Harbimizde İttihat Terakki ve Enver Paşa
2 Cilt Takım
Kazım Karabekir
Emre Yayınları / Cumhuriyet Tarihi Dizisi
Hazırlayan: Orhan Hülagü
İstanbul Haziran 2001
7.Enver Paşa
Abdullah Recep Baysun
Erol Cihangir
TURAN KÜLTÜR VAKFI
Yararlanılan Kaynaklar : Enver Paşa Kimdir Hayatı ve Resimleri msxlabs forum – Ana Britannica – Büyük Larousse
Etiketler: 3.Kendi Mektuplarında Enver Paşa, 4.İstiklal Harbimizde Enver Paşa ve İttihat Terakki Erkanı, 6.İstiklal Harbimizde İttihat Terakki ve Enver Paşa, bıyığı (Enveriye bıyık), ENVER PAŞA "İdeallerinizi gerçekleştiremiyorsanız gerçeklerinizi idealleştirin, ENVER PAŞA ( 1882- 1922 ), ENVER PAŞA - BABALARI HACI AHMET PAŞA VE KARDEŞİ NURİ PAŞA ( Killigil ), ENVER PAŞA 1882 - 1922 HAYATI FOTOĞRAFLARI, Enver Paşa 1914’te Sultan V. Mehmed’in (Reşad) yeğeni Naciye Sultan ile evlendi., Enver Paşa 1921 sonlarında Türkistan’a geçti ve Buhara’da Sovyet rejimine karşı, Enver Paşa başaramazsam öleceğimi biliyorum hiç olmazsa ölümümle Batı Türklüğü ile Doğu Türklüğü arasında, ENVER PAŞA DEVLET TÖRENİ İLE TÜRKİYE'DE TOPRAĞA VERİLDİ 4 AĞUSTOS 1996, Enver Paşa Farsça Rusça Almanca ve Fransızca biliyordu, ENVER PAŞA HAYATI, ENVER PAŞA HAYATI FOTOĞRAFLARI, ENVER PAŞA KİMDİR, ENVER PAŞA VE ÇOK SEVDİĞİ ATI DERVİŞ, ENVER PAŞA VE EŞİ NACİYE SULTAN, ENVER PAŞA VE KIZI MAHPEYKER, ENVER PAŞA VE MEHMET REŞAT, ENVER PAŞA VE MUSTAFA KEMAL PAŞA TRABLUSGARP, ENVER PAŞA'IN ÇOK İDDİALİ İMZASI, ENVER PAŞA'NIN ANIT MEZARI, ENVER PAŞA'NIN KENDİ BULUŞU OLAN İMLA İLE BASTIRDIĞI ORDU SALNAMESİ, ENVER PAŞA'NIN ŞEHADET TUTANAĞI, ENVER PAŞA'YI BELKİDE BU HALİYLE HİÇ GÖRMEDİNİZ, ENVER PAŞA'YI ÖLDÜREN RUS BİRLİĞİ KOMUTANI MELKUMOV, Enver Paşa; 1894’te Manastır Askeri Rüştiyesi’ni, ENVER PAŞANIN BABASI İNŞAAT TEKNİSYENİ HACI AHMET PAŞA VE ANNESİ AYŞE DİLARA HANIM, ENVER PAŞANIN EŞİ NACİYE SULTAN RESİM, Enver Paşa’nın naaşı 1996’da İstanbul’a getirilerek Abide-i Hürriyet Meydanı’na, II. Balkan Savaşı’nda Osmanlı ordusuna Enver Bey komuta etti., İsmail Enver Paşa 1882 yılında İstanbul Divanyolu'nda dünyaya gelmiştir., İsmail Enver Paşa soyu Tosk Arnavut'lara veya Gagavuz Türkleri'ne dayanmaktadır, İttihat ve Terakki önderleri ile birlikte bir Alman gemisine binerek yurtdışına kaçan Enver Paşa, KAÇMA ERMENİ SADECE YORGUN ÖLECEKSİN - AZERBAYCAN, kalpağı (Enveriye kalpak), Yazısı (Enveriye yazısı)
